Версия сайта для слабовидящих
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| школа | учеба | люди | партнеры | досуг | фотобанк | форум |
| капустники |
По гимназической традиции каждый год выпускной класс заказывает песню, которую преподаватели древних языков М. М. Позднев и В. В. Зельченко переводят на латынь, а хор учителей исполняет на последнем звонке.
Noster calor –
Vitri squalor,
Fumus nobis
Lux,
Idus Nonaeque simul
Occident mox.
Igneus sol in favillas abit,
Irrepit umbra trux:
Supra urbem ardentem
Sternitur nox.
“Aliter!”
Postulat pulsus cordis,
“Aliter!”
Emicat in oculis,
Inter gemitus nostros erumpit ac risus inter
“Aliter!
Iam sit aliter!”
Licet oleum desit lucernis siccis,
Perstat flammae caerulus flos,
Quam sequemur per tenebras
Desertas.
Proinde arae fument,
Vina fluant,
Simplex servetur mos,
At nihil amplius est: tua tecum portas.
“Aliter!”
Postulat pulsus cordis,
“Aliter!”
Emicat in oculis,
Inter gemitus nostros erumpit ac risus inter
“Aliter!
Iam sit aliter!”
Non est nostrum decenter movere manus,
Parum iuvat austera quies:
Nihil opus est fuco, mentes dum sint concordes.
Donec arae fumant,
Vina fluunt,
Retia tendi vides:
En, subito stupes ignavus, timens vices.
“Aliter!”
Postulat pulsus cordis;
“Aliter!”
Emicat in oculis;
Inter gemitus nostros erumpit ac risus inter:
“Aliter!
Iam sit aliter!”
Me dicunt natum in Scythis
Invisum civibus cunctis,
Furentem inter homines,
Ferentem clades et ignes.
Hoc recte dicitur, papae,
At ego expers sum culpae;
Quin illum facitis reum,
Qui caput possidet meum?
Tu qui in me habes sedes,
Da mihi requiem, sodes!
Num me ludibrium censes?
Centaurus es et Lapithes!
Insinuatur sicut fur,
Iam meum occupat iecur,
Iam meas arripit partes,
Centaurus est et Lapithes!
Nam possem fieri faber
Vel, ut avitus iubet mos,
In arcam condere nummos,
Vel lucubratas per noctes
Antiquos volvere vates,
Ut inter iuvenes lectos
Καλὸς cluerem κἀγαθός.
Tu qui in me habes sedes,
Da mihi requiem, sodes!
Num me ludibrium censes?
Centaurus es et Lapithes!
Quo fit, ut vita sit
Rasae tabulae similis?
Flavum miscet rubro
Levis in modum pictoris.
Vertat omnia nox,
Siccet lacrimas requies.
Surget calidior mox dies.
En, horrent braculae floccis,
Ternae virgae in soccis,
Pluitque caelum…
Nulla tibi praestat, at villam matris ferocis
Curemus parum!
Aedes intra notas,
Scande summas ad tegulas:
Titan rodit terras,
Iste mundus non est nostras;
Iam September adest,
Dabit tesseram, ut mavis,
Ille te vestiet
Ignibis novis.
En, horrent braculae floccis,
Ternae virgae in soccis,
Pluitque caelum…
Nulla tibi praestat, at villam matris ferocis
Curemus parum!
Si vis, paucis verbis
Statim necabis.
Sin Amori credis,
Vivum me reddis.
En, horrent braculae floccis,
Ternae virgae in soccis,
Pluitque caelum!
Nulla tibi praestat, at villam matris ferocis
Curemus parum!
Gelu pingit in vitro flores,
Pallent folia rore puro.
Lympha, morte fundoque cares.
Vale, mox abero.
Micam ignis post tot hiemes
Dum servamus, dum sumus vivi,
Quid peccarimus, ne numeres:
Haurit omnia gurges aevi.
Nisi haec,
Quid supererit, cum abero?
Nisi haec,
Nihil mecum feram.
En, Memoria nostras dapes
Lustrat flammam tenens manibus.
Tolle oculos, quidnam taces?
Nihil noveram te melius.
Luna nigra clamantes aves
In pariete cingit gyro.
Mihi voces susurra leves
Et madenti inscribe vitro.
Nisi haec,
Quid supererit, cum abero?
Nisi haec,
Nihil mecum feram.
Iam ex aequo maerores et spes
Satis bibimus: sicca calix.
Mihi luna imponit leges,
Sis in semper, amica, felix.
Nescit lacrimas provida mens:
Vita nostra nec vinum nec mel,
Mihi iter ferendum ingens,
Non recurret, quod fuit semel.
Nisi haec,
Quid supererit, cum abero?
Nisi haec,
Nihil mecum feram.
Roma,
Horres securibus
Celsis de turribus,
Acris et trux.
Roma,
Felix, qui noverit,
Quam saepe foverit
Nos tua lux.
Lictores, heus, heus, bibimus foris!
Corinna, heus, heus, decus Urbis!
Quirites, heus, heus, demus Amoris!
Propinemus, amici, vobis!
Roma, Roma,
Vino fluunt atria,
Crescat nostra patria,
Ho ho ho ho ho, heus!
Roma, Roma,
Candida Italia
Agit Bacchanalia,
Ha ha ha ha ha, heus!
Roma, Roma,
Porticus, gymnasia,
Garum olent basia,
Ho ho ho ho ho, heus!
Roma, Roma,
Ecce, saltat Clodia
Super monopodia,
Ha ha ha ha ha!
Roma –
Calceus mulleus,
Numa et Tullius,
Fervidum cor!
Roma,
Summa memoria
Sors tua gloria,
Nomen amor.
Lictores, heus, heus, bibimus foris!
Corinna, heus, heus, decus Urbis!
Quirites, heus, heus, demus Amoris!
Propinemus, puellae, vobis!
Roma, Roma,
Vappulam temperato,
Sicut docuit Cato,
Ho ho ho ho ho, heus!
Roma, Roma,
Pelle curas, mi pater!
Anne siccus est crater?
Ho ho ho ho ho, heus!
En pulchella,
Corripe gradum,
Siste, bella,
Videre te gratum.
Heus puella!
An fallit visus, an es caeles?
Divina fere species!
(quaeso)
Siste, bella,
Veniamque des,
Quod, pulchella,
Turbatur acies.
En puella!
Irasci noli protervo,
Sumus soli ex aequo!
a-r-r-r-r-r-r-r-r-r-r-r-r
En pulchella, maneas,
Nimis bella ne fias,
Heus, puella, parce misero!
En pulchella, edepol,
Splendes, bella, tamquam sol,
Dic, puella: «Tecum mox ero».
Estne planum,
Quod te precor?
Da mihi manum,
Da mihi cor!
Ingere scyphos in cillibam,
Aggere scyphos in cillibam,
Congere scyphos in cillibam,
Exspirem, ni delibem;
Omnes conclament, ne bibam,
Omnes reclament, ne bibam,
Omnes exposcant, ne bibam,
Nihilominus bibam.
Mane primo, ante lucem,
Ante lucem, ante lucem,
Mane primo, ante lucem,
Dum stertit universum,
Strenue sicces calicem,
Fortiter sicces calicem,
Sicces intrepidus calicem,
Dum onus sit immersum.
Minime natus ad molas,
En, plagas oberro has illas,
Si mihi terra deficiet,
Temptabo pontum istum;
At si vetentur spes ratae,
Sortem experiar piratae,
Navigiumque mutem mero,
Sed classicus persistam!
Quid captemus? En, vides
Plena retia praedis.
Relinquendae sunt sedes,
Ne invitis restes dis.
Mitrae croceae comis,
Corda strigum in bullis;
Quamvis rideam, tuum
Servo nomen medullis.
Tabernae et fora,
Carinae, Subura:
Ego discedo in toga pura.
῎Εσται omnia καλῶς ,
Fient propius nubes,
Vale, ut amorculos
Tamquam primos delibes.
Ecce finis, ilicet,
Nemo sperat, nemo flet;
Est qui flammas simulet,
Est qui caelo ambulet.
Ego sum faber parva mercede, inaudax quaerere rem.
Iam quinque lustra complevi ignarus, quid agerem.
Ratione confecta non esse, quod infler superbia, vix nego;
At si mihi detur eligere sortem, iterum fiam ego.
E quinque lustris iam tertium inanes pango cantus
Timendi nescius dominam, quae custodit laevum latus;
Quamvis obscura vaticiner verba, ne durus mi sis iudex:
Nam illi, quae stat a laeva, debemur aeque servus et rex.
Erit fortasse, ut aqua clepsydris recurrat sponte retro,
Et illi, qui modo ploratus sit, figatur pectus ferro,
Et supplex turba, requirens deum, oscula det cruci –
At ego quod cecini, cecini probus; quod feci, probus feci.
Ergo gratias ago de omni re, etiamsi quid fuit vanum,
Etiamsi cortice levior sum et aranea texit fanum,
Hoc solum peto, ut servem decus et terram colam meam –
Et praefectus vigilum laudet me piscatorque det veniam.
Molimenta
Tempus invidum vult fieri
Monumenta
Exspectantia caelum fabri,
Cingit lenta
Laurus tempora illis,
Plaudunt fora,
Donec aere terras obvolvit Aurora,
Donec omnis completur sitis
Omni hora.
Maneamus hibernis,
Maneamus hibernis,
Concrescat aqua,
Non curamus!
Maris undae,
Quibus Aquilo dat stimulos,
Vagabundae,
Hos non noverint versiculos,
Quo et unde
Erit reditus nobis?
Quem ad finem?
An continuo fallere vis Libitinam?
Nonne vides, ut efferant servi vicinum?
Maneamus hibernis,
Maneamus hibernis,
Concrescat aqua,
Non curamus!
Quibus es abditus locis,
Lumen repente fuscatum,
Qui reliqueris senatum
Iussu consulis ferocis,
Fortis tam manu quam mente,
Ebrius bello et nece?
Resonabat domus Laecae
Te rebelles admonente.
At nos libabimus vina,
Tuum genium colentes,
En, duc Quirites praesentes,
Imperator Catilina!
Zephyrus sicut Aprili
Lintea inflat triremis,
Ita furis, ita fremis
In discordia civili.
Dic age, quo usque tandem
Flebimus aspera fati?
Quin consurgimus parati
Ad tumultum suscitandum?
At nos libabimus vina,
Tuum genium colentes,
En, duc Quirites praesentes,
Imperator Catilina!
Sicas stringamus, ut ante,
Gloria pristina digni,
Destinemus Romam igni
Catilina commendante!
Num sumus nati
Desertis caveis?
Theatrum fati
Perspeximus satis,
Vae fictis!
Cur hanc agamus fabulam, an ipse scis?
Qui mox Orestes,
Oedipus nunc prodis,
Permutas vestes,
Personas induis –
Age sis,
Te histrionem mimis implices novis.
Cothurnis stes!
Cothurnis stes!
Est animus afflictus
Risuque riget rictus,
Sed agendae partes.
Non querens sortem
Fortunae sum hospes,
Sit cor extortum,
Amoris fallat spes –
Perge, stes,
Ignarus quae sit vitae nostrae facies.
Quod disco plura,
Iam minime prodest;
Haec curvatura
Honoris cursus est.
Cum venit lucis hora,
Exstinguitur Aurora meo carcere.
Cothurnis stes!
Cothurnis stes!
Est animus afflictus,
Risuque riget rictus,
Sed agendae partes!
Hanc cantiunculam, si vis,
Cantemus modulis novis:
Nil cura,
Obdura.
Abundat vita aerumnis,
Quae duplicantur, dum gemis;
At tu nil cura,
Obdura.
Si sordidatus ambulas
(Quod parum iuvat puellas),
Nil cura,
Obdura.
Persolvas debita serus,
Locator rapiat in ius –
Nil cura,
Obdura.
Nam cum ridentibus adfles,
Convivis eripis sales.
At tu nil cura,
Obdura.
In opacum nemus,
Ubi tremunt virecta
Foliaque humo
Spargit arbor Iovis,
Coeunt lepores
Hora noctis provecta,
Ut Circaeas metant herbas
His cum epodis:
«Nil nostra refert,
Nil nostra refert,
Nec strix neque Styx
Curae sunt nobis;
Sit hostis saevus,
Sit ipse lupus,
At nos magicis
Fidimus herbis».
Nutant aesculi cantu
Comas quatientes,
Scatet larvis palus,
Luna sistit equos...
Interdum lepores
Aconita legentes
Voce tremula susurrant
Celeres modos:
«Nil nostra refert,
Nil nostra refert,
Certe novimus
Priscis ab avis:
Sit hostis saevus,
Sit ipse lupus,
At nos Thessalis
Fidimus herbis.
Si te numeres
Inter lepores,
Quin pericula
Fortiter subis?
Sit lupus vorax,
Sit nycticorax –
At nos Colchicis
Fidimus herbis!»
Fora et semitae pictis renident tabellis,
Canitur fidibus mediis in triviis,
Ridet fidicina (Venerem dicas Apellis!)...
Roma egressa Bataviam tendit navis.
Avia tunicam prodigo texit nepoti,
Nepos interea rebus incumbit novis;
Pater largitur, percupidus pomi ignoti...
Roma egressa Bataviam tendit navis.
Caeca ubique viast inter aequora cana,
Nauseam, obsecro, leva parum, medice!
Si tibi forte patent arcana,
Tace.
Clamant convivae, plaudentes amabili proli,
Ebrii saltant nec temperant Bacchum aquis;
Vides, ut fulgeant vela, dum obvia soli
Roma egressa Bataviam tendit navis?
Quid vita nostra? Perpetuum imus in chorum,
Sistere nescii donec fiemus pulvis;
At inconcussa procellis expersque nimborum
Roma egressa Bataviam tendit navis.
перевод В. З.
Exul paternis ab oris
Tecto non timet flammas;
Nec adulterium noris,
Ne modo du-,
Ne modo du-,
Ne modo ducas ullas.
Tibia stridet arguta,
Pecten impellit chordas:
Recte perpende, tecum voluta,
Habeas an careas.
Nec incantatos plorabis,
Nisi habebis, canes,
Nec cum conviva pugnabis,
Dummodo so-,
Dummodo so-,
Dummodo solus cenes.
Tibia stridet arguta,
Pecten impellit chordas:
Recte perpende, tecum voluta,
Habeas an careas.
Abdicet filiam avus:
Amitam non amittes,
Nec morieris ignavus,
Si modo na-,
Si modo na-,
Si modo natus non es.
Tibia stridet arguta,
Pecten impellit chordas:
Recte perpende, tecum voluta,
Habeas an careas.
перевод В. З.
Vides, ut nocte supra malum
Scintillent vaguli fulgores,
Praedonum animas tuentes
Ab aquiloniis nimbis?
Cum revertemur Syracusas,
Vivemus agnis mitiores —
Sed Syracusas, ut opinor,
Vix erit reditus nobis.
Quid? Syracusis interdictis
Pandamus lintea fuscata:
Pompeius minime timendus,
Dum spumet Chium pateris!
Cum revertemur Syracusas,
Fatebor omnia peccata —
Sed Syracusas, ut opinor,
Vix erit reditus nobis.
At Syracusis interdictis
Ex aequo praedam partiamur:
Nam curas tribuit ex aequo
Fortunae dubius orbis.
Cum revertemur Syracusas,
Absolvet nos maternus amor —
Sed Syracusas, ut opinor,
Vix erit reditus nobis.
Cum revertemur Syracusas,
Absolvet nos maternus amor —
Sed ille reditus, Neptune,
Numquam contigerit nobis!
перевод В. З.
ἀκάτια κεφάλου πλεῖα
παρέσχε Κώστας Πειραιοῖ,
οὗ εἰσελθόντος εἰς κουρεῖα
ἀνέστησαν ἀγοραῖοι.
ὁ πόντος λάμπει δρόμου πάρα,
ἐν πόλει κάστανος ἀνθεῖ,
καὶ Κωνσταντίνος πρὸς κιθάραν
φωνῇ ἡσύχῃ ἀείδει·
οὐκ ἐρῶ περὶ τῶν Ἀθηναίων·
σφόδρα γὰρ ὁ δῆμος παμπληθής·
ἀλλ' ὑπὸ Μελίτης καὶ Λιμναίων
ἀξιοῦται Κώστας ὁ ναύτης.
Σωφία ναύτρια πρὸς θέρος
αὐτοῦ τυχοῦσα ἐν ἀκτῇ·
σὲ οἶδε, ἔφη, γῆς πᾶν μέρος,
ἐγὼ δ' οὐκ εἶδον πώποτε.
ἀνοίξας σάκκιον καρύων
ἀντεῖπε Κώστας ἀπαθῶς·
εἰ καὶ κεχάρηκα σοῦ κλύων,
μανθάνειν ὅμως δεῖ σαφῶς, ὡς
οὐκ ἐρῶ κτλ.
Κλεψύδρα ποντικῷ τεθήλει,
οδοῖς Κεραμεικὸς ἀνθεῖ·
γαμεῖν ἡμέτερος ἐθέλει,
ἐβόων οἱ ἐν Πειραιεῖ.
θαυμάζων τόδε πρᾶγμα λῖαν
ἐθορυβήθην ὁ λιμήν,
ἀλλὰ μὴν πρὸς τὴν γαμελίαν
πᾶς καινοπέδιλος παρῆν.
οὐκ ἐρῶ κτλ.
Municipio meo
Fuit nauta nobilis;
Ille rettulit nobis
Laete vivi sub undis.
Ergo solvimus rates:
Perge, rector, donec stes,
Ubi nos, si placet dis,
Condat unda viridis.
Flava nave manemus sub mari,
Imo sub mari, imo sub mari,
Flava nave manemus sub mari,
Imo sub mari, imo sub mari.
Navigemus nunc omnes:
Heus, amice, huc ades,
Tange pollice fides…
Flava nave manemus sub mari,
Cuncti sub mari, cuncti sub mari,
Flava nave manemus sub mari,
Imo sub mari, imo sub mari.
Redit regnum Saturni,
Gaudent remiges boni,
Praesto omna fidis
Flava nave sub undis.
Flava nave manemus sub mari,
Semper sub mari, semper sub mari,
Flava nave manemus sub mari,
Imo sub mari, imo sub mari.
Nihil iuvat potius amicos,
Quam apricos peragrare vicos:
Nulla re sodales conturbantur,
Nam per omnes semitas vagantur!
Nobis herba mollior tapetis,
Circumsaepti vivimus pinetis,
Caespes lectum, caelum praebet tectum —
Illud fatum maxime dilectum!
Histrioni est religioni,
Ut ridentes gaudeant coloni,
Ipse victus regius opimus
Parum valet, liberi dum simus!
Stet machina vectrix,
Ne strepitent rotae,
Conductor*, habenas da retro!
Ut loco natali
Supremum dicam vale,
Ad ora materna propero.
Ne bonum exspecta
Filiolum, mater:
Non sumus, qui fuimus heri!
Continuis ludis
In gurgitem paludis
Collabor — inutile queri.
Stet machina vectrix,
Ne strepitent rotae —
Fortunam iam perspicit latro!
Cur frustra contendo?
Nunc opus est manendo.
Conductor, habenas da retro!
* Пуристы вместо этого слова могут петь «auriga».
Ante rapiendum vinum est bibendum.
Intrat in tabernam miser fur,
Qua sedet formosa et perniciosa
Mulier hoc provocans murmur:
«Nonne, quidquid velis, habes, mea felis?
Numquid non a me accepisti?
Anulum, monile, tunicarum mille —
Quid non meo sumptu emisti?
Salve, Murmurella, mea bella, vale,
Vale, non te iam videbo cras!
Nunc in cor venale iaculum mortale,
Perfida — eheu! — accipias».
Per campum ruit equitatus,
Extremus instat impetus —
At ille iuvenis legatus
Portatur capite fractus.
Percussit missile loricam —
Valete, cari comites!
A mane quartum iam amicum
De curru cadere vides.
Remotis essedae fragmentis
Extollunt medici corpus:
Quid illi cum medicamentis,
Cum sit exsequiis opus?
Volabunt nuntii citati
Familiares monitum:
Spes nulla reditus prognati,
Non iam videbitis satum.
Quem mater vetula plorabit
Flebitque genitor senex,
Et sponsa prorsus ignorabit,
Quae fuerit amici nex.
Manebit miles in pictura,
Vicina libris neglectis —
Indutus omni armatura,
Non tamen utilis lectis.
Descendit quidam, ecce, clivo —
Ocellus forsitan meus,
Indutus tunica castrensi,
Quae mihi eripit sensus.
Quam est insignibus decorus!
Ut splendet pectus phaleris!
Ne illi umquam incidissem,
Cui ipse cederet Paris!
Nam pago nostro vix insertus
Mi perturbavit statim cor…
Quis fecit, ut sub regno Iovis
Non semper aequus sit amor?
In media planitie,
Quam prope tangit sol,
Эх,
Formosa, edepol!
Procera necnon patula,
Aperta oculis,
Tam tristi solitudine,
Miserrima, peris.
Cum sol aestivus oritur,
Quem umbra amplectar?
Cum imbrem mittit Iuppiter,
A quibus defendar?
Molesta est, mehercule,
Fortuna arboris —
Non minus mulierculae
Absentibus procis.
Natura dedit omnia —
Iam habeo satis;
Эх, cui largiri potero
Muneribus tantis?
Amicis venientibus
Mi nemo facit sat;
Ignotis occurrentibus
Vix ullus salutat.
Quieta ubi recrear,
Dum fulmen coruscat?
Amico dulci mortuo
Quis mi subveniat?
Non curo pulchritudinem,
Abscindite comas!
Fac ranam vel testudinem,
Dum coniugem reddas!
Mendici usque vagamur
Per dumum et hibiscum.
Sub nocte recreabimur,
Et arctomys nobiscum.
(Ubique est semperque est
Et semper sit nobiscum.)
Ne parce pani, quo minus
Cenare concupiscam!
Pergemus deinde protinus,
Et arctomys nobiscum.
(Ubique est semperque est
Et semper sit nobiscum.)
Pro stipe cantu gratamur,
Tuentes morem priscum;
Expleta fame laetamur,
Et arctomys nobiscum.
(Ubique est semperque est
Et semper sit nobiscum.)
